مدت مطالعه: 3 دقیقه

دوم فروردین، مصادف با 22 مارس، به عنوان روز جهانی آب، فرصتی ارزشمند برای تأمل در اهمیت این عنصر حیاتی و بی‌بدیل در زندگی بشر و تمامی زیست‌بوم‌های گیاهی و جانوری است. آب نه تنها پایه‌ای اساسی برای بقای انسان‌هاست، بلکه نقش بی‌بدیلی در توسعه پایدار، رشد اقتصادی و حفظ محیط زیست ایفا می‌کند. کمبود یا نبود آب، نه تنها ثبات زندگی انسان‌ها را تهدید می‌کند، بلکه بقای گونه‌های گیاهی و جانوری را نیز در معرض خطر قرار داده و زنجیره‌ای از بحران‌های زیستی و اجتماعی را به دنبال خواهد داشت.

شعار روز جهانی آب در سال ۲۰۲۵، با عنوان «حفاظت از یخچال‌های طبیعی»، بر اهمیت این ذخایر ارزشمند آب شیرین تأکید دارد. یخچال‌های طبیعی به عنوان مخازن عظیم آب شیرین، نقش حیاتی در تأمین آب رودخانه‌ها و چشمه‌ها ایفا می‌کنند. این منابع با ذوب تدریجی در ماه‌های گرم سال، جریان پایدار آب را برای جوامع انسانی، کشاورزی و صنعت فراهم می‌سازند. با این حال، تغییرات اقلیمی، افزایش دمای جهانی و فعالیت‌های انسانی، سرعت ذوب یخچال‌ها را افزایش داده و حجم این ذخایر حیاتی را به طور چشمگیری کاهش داده‌اند.

در ایران، ۹۳ رودخانه دائمی از یخچال‌های طبیعی تغذیه می‌شوند. یخچال‌های مناطق کوهستانی البرز و زاگرس، همچون علم‌کوه، دماوند، سبلان، زردکوه بختیاری و تخت سلیمان، از جمله مهم‌ترین منابع تأمین آب شیرین کشور محسوب می‌شوند. متأسفانه، آمارها نشان می‌دهند که حجم برف انباشته شده در این یخچال‌ها طی دهه اخیر حدود ۳۰ درصد کاهش یافته و میزان تولید برف نیز در دهه نود، ۲۰ درصد کمتر شده است. این روند نگران‌کننده، تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعت را به ویژه در سال‌های خشک با چالش‌های جدی مواجه کرده است.

کاهش یخچال‌های طبیعی نه تنها بر تأمین آب شیرین تأثیر می‌گذارد، بلکه به عنوان یک شاخص مهم زیست‌محیطی، هشدار جدی برای آینده محیط زیست و توسعه پایدار کشور است. گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی، این بحران را تشدید کرده و لزوم اقدامات فوری برای حفاظت از این منابع را بیش از پیش آشکار می‌سازد.

روز جهانی آب فرصتی است برای آگاهی‌بخشی و تبیین ارزش منابع آب و ضرورت تغییر رفتارهای مصرفی در مواجهه با این گنجینه بی‌همتا. این روز همچنین یادآور مسئولیت همگانی ما در قبال حفظ و حراست از یخچال‌های طبیعی به عنوان سرمایه‌های ملی و جهانی است.

امید است با مشارکت نهادهای دولتی، سازمان‌های محیط‌زیستی، دانشگاهیان و عموم مردم، گام‌های مؤثری در جهت حفاظت از یخچال‌های طبیعی و مدیریت پایدار منابع آب برداشته شود. تنها با همکاری و عزمی جمعی می‌توانیم آینده‌ای پایدار را برای نسل‌های آینده رقم زده و نام بلند ایران را در عرصه حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی، پرآوازه‌تر سازیم.

سجاد اسلامی- دبیر انجمن علمی مهندسی منابع طبیعی

پایان خبر