اقدامات صورت گرفته توسط انجمن علمی:
- در خواست و پیگیری در جهت به روزرسانی منابع، کتاب خانه مرکزی دانشگاه با محوریت رشته ی گمرک برای افزایش اطلاعات عمومی دانشجویان
- پیگیری های مکرر جهت تغییر برنامه درسی مصوب رشته گمرک و تعریف دروس کاربردی تر در زمینه گمرک حتی به صورت دروس اختیاری در ترمیک
- درخواست کتبی از وزیر علوم من باب رفع موانع استخدامی رشته گمرک برای دانشجویان فارغ التحصیل و توانا
- برگزاری جلسه معارفه برای ورودی های جدید (۱۴٠۱) جهت آشنایی دانشجویان با رشته مدیریت گمرک و اساتید دانشگاه
- بازدید دانشجویان از گمرک بندر شهید رجائی بندر عباس به صورت حضوری در تاریخ ۲۸ آذ ۱۴۰۱
دوره های آموزشی :
- برگزاری دوره اموزشی با موضوع فعالان اقتصادی مجاز (مدرس: دکتر مسعود یاسائی) در تاریخ ۶ اسفند 1401
- کارگاه آموزشی با موضوع آشنایی با اصول کلی صادرات و واردات کالا و انتخاب شغل در زمینه گمرک
(بجز شغل دولتی) (سخنران:دکتر شمس الدینی ) زمان برگزاری ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۲
گمرک چیست و چه وظایفی دارد؟
گمرک یکی از سازمان مهم همه کشورهاست که وجهه اقتصادی و مالی دارد.اکا اگر بخواهیم آن را به صورت رسمی معرفی کنیم می توان به تعریف های زیر استناد کرد.
واژه نامه ی بین المللی گمرک آن را اینگونه تعریف کرده است :
گمرک یا CUSTOMS یک سازمان دولتی است که مجری کلیه قانون های گمرکی و وصول حقوق و عوارض و همچنین مجری و مسئول تمام قوانین و مقرراتی است که برای واردات و صادرات کالا و همچنین انبارکردن و هرگونه جابه حای آن باید صورت گیرد.
قانون و مقررات امور گمرکی بدین صورت به تعریف گمرک پرداخته است:
گمرک در جمهوری اسلامی ایران مسئولیت اجرای تمام مقررات، وصول تمامی وجوه گمرکی است.همچنین گمرک مسئول اجرای سایر مقررات و قوانین مربوط به کالاهای ورودی، خروجی و جابجایی یا انبار کردم کالاست.
شورای همکاری گمرکی، گمرک را چنین تعریف نموده است:
گمرک یک سازمان دولتی برای اجرای قوانین گمرک و وصول حقوق و عوارض ورودی و صدوری و همچنین واردات، ترانزیت داخلی و صادرات کالا می باشد.
به طور کلی گمرک :
الف- اعمال سیاست‌های دولت در زمینه صادرات و واردات و عبور کالا
ب- تشخیص و وصول حقوق ورودی و سایر وجوه قابل وصول قانونی توسط گمرک ایران
پ- انجام تشریفات قانونی ترخیص کالا و تحویل آن به صاحب یا نماینده قانونی وی و بررسی اسناد ترخیص به منظور احراز صحت شرایط ترخیص و وصول کسر دریافتی یا استرداد اضافه دریافتی
ت- کنترل و نظارت بر امر عبور کالا از قلمرو کشور
ج- اعمال مقررات گمرکی درباره معافیت‌ها و ممنوعیت‌ها در بخش‌های صادرات قطعی، صادرات موقت، واردات قطعی، واردات موقت، کران بری (کابوتاژ)، عبور داخلی کالا، انتقالی، معاملات پایاپای مرزی، فروشگاه‌های آزاد، بسته‌ها و پیک‌های سیاسی و پست بین‌الملل
چ- اجرای قوانین و مقررات مربوط به تخلفات و قاچاق گمرکی، کالاهای متروکه و ضبط
ح- پیش‌بینی و فراهم نمودن زیرساخت‌های مورد نیاز برای اجرا و استقرار سامانه‌ها، رویه‌ها و روشهای نوین همچون پنجره واحد در فعالیت‌های گمرکی
خ- جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و انتشار آمار میزان واردات و صادرات کالا
د- بررسی و شناخت موانع نظام گمرکی و برنامه‌ریزی در جهت رفع آنها
ذ- اظهارنظر درباره پیش‌نویس طرح‌ها، لوایح، تصویب‌نامه‌های مرتبط با امورگمرکی
ر- اتخاذ روشهای مناسب جهت هدایت و راهبری دعاوی حقوقی و قضایی در رابطه با امورگمرکی
ز- آموزش کارکنان و نظارت و انجام بازرسی اعمال و رفتار کارکنان گمرک، کشف تخلف و تقصیرات اداری آنان
ژ- بازرسی از واحدهای اجرایی گمرکی و نظارت بر عملکرد آنها و ساماندهی کمی و کیفی مبادی ورودی و خروجی
س- رسیدگی و حل اختلافات ناشی از اجرای قانون و مقررات گمرکی فی‌مابین گمرک و صاحب کالا برابر قوانین و مقررات مربوطه
ش- گسترش ارتباطات بین‌المللی، انعقاد تفاهم‌نامه و موافقت‌نامه‌های گمرکی دو یا چندجانبه، عضویت و تعامل فعال با سازمان‌های بین‌المللی و گمرکی با رعایت اصل هفتاد و هفتم (77) قانون اساسی و قوانین مربوطه
ص- رعایت توصیه‌های سازمان جهانی گمرک، قراردادهای بازرگانی و توافقنامه‌های منعقده یا پایاپای در چارچوب قوانین و مقررات مربوطه
ض- رعایت مفاد قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی به منظور واگذاری امور غیرحاکمیتی گمرکی به بخش‌های خصوصی و تعاونی
ط- استفاده از فناوری‌های نوین و تجهیز اماکن گمرکی به ابزارهای پیشرفته جهت افزایش کارایی و بهبود انجام تشریفات گمرکی
ظ- تمهیدات لازم برای تسهیل امور تجاری، تشویق صادرات و گسترش عبور کالا
ع- تسهیل فرایندهای گمرکی با هدف توسعه گردشگری
غ- انجام سایر وظایف گمرکی به موجب قانون امورگمرکی و یا سایر قوانین و مقررات
ترخیص کالا مهم ترین فرایند گمرکی است که باعث می شود شرکت های وارد کننده و صادر کننده کالا با سازمان گمرک ارتباط داشته باشند. این فرایند مجموعه اقداماتی است که برای آزاد کردن کالاهای وارداتی و صادراتی ز گمرک انجام می دهید. در طی این پروسه باید اسناد و مدارک به صورت فیزیکی یا الکترونیکی تهیه ، آماده‌سـازی و ثبت شده و هزینه‌های آن که شامل مالـیات ، حقوق گـمرکی، سود بازرگانی و و دیگر تسهیلات ارائه شده به واردکنندگان و صادرکنندگان است ارائه یا اظهارشود. از آنجایی که انجام این اقدامات یک کار تخصصی و پیچیده و نیازمند آشنایی کامل با پروسه آن است
حفظ و نگهداری کالا در طی مراحل ترخیص کالا از گمرک در انبار صورت می پذیرد. در طی مدتی که کالا در انبار گمرک نگهداری می شود، در برابر حوادثی از قبیل آتش سوزی، انفجار و اشتعال بیمه شده و خسارت های ناشی از این حوادث توسط گمرک جبران می شود. مدت زمان نگهداری کالا در انبار گمرک 3 ماه است. در طی این مدت اگر تشریفات ترخیص انجام نشود، مشمول قانون متروکه می ش.د.
اطلاعات کامل تر در رابطه با نگهداری کالا را در مقاله انبار گمرکی مطالعه نمایید.
سازمان گمرک ايران، از يک ستاد مرکزى (از یک حوزه رياست کل و چهار معاونت تشکيل شده) و ۱۰ حوزه نظارت بر آن تشکيل شده است. هریک از این 10 حوزه بر گمرکات اجرایی نظارت می کنند.
رئيس کل گمرک که بالا ترین مقام را در این سازمان دارد، معاون وزير امور اقتصادى و دارائى است.
به طور کلی 129 واحد گمرکی در تهران، شهرستان، نقاط مرزی و جزایر خارجی کل کشور مستقر هستند.
ستاد مرکزى گمرک ايران متشکل از واحدهائى است که نقش هدايت‌کننده و هماهنگ سازى حوزه‌هاى نظارت و گمرکات کشور را بر عهده دارند و حسب مورد، به ابلاغ مقررات دستورالعمل‌ها و مصوبات و ساير اقداماتى که جهت اجراء لازم است اعلام شود، اقدام مى‌نمايد و يا به رسيدگى و اعلام نظر نهائى در مورد سؤالات يا اختلافاتى مى‌پردازد که از طرف گمرکات کشور، استعلام شده‌اند . بدين منظور اداره کل حراست، اداره کل هماهنگى امور مناطق، دفتر روابط عمومى و بين‌الملل، اداره کل بازرسى و کميسيون رسيدگى به حل اختلافات گمرکى تحت نظارت رئيس کل انجام وظيفه مى‌نمايد.
معاونت مالی و اداری
معاونت امور گمرکى
معاونت حقوقى
معاونت طرح و برنامه
ارزش گمرکی در تمامی موارد عبارت می باشد از بهای خرید کالایی که در مبدا انجام شده است و همچنین هزینه بیمه و حمل و نقل هم شامل آن می گردد. همچنین هر گونه هزینه ای که مربوط به افتتاح اعتبار و استفاده از امتیاز نقشه می باشد در ارزش گمرکی قرار می گیرد. به طور کلی باید بدانید هر نوع کالایی با هر بسته بندی و به هر میزان که وارد کشور می شود شامل این ارزش می گردد که باید تمامی موارد هزینه ای آن مورد بررسی قرار گیرد.
هر کالایی برای این بتواند از گمرک ترخیص شود در اولین مرحله باید برای کالای خود را در سامانه ELP ثبت کند. به این ترتیب پس از ثبت در سامانه اظهار نامه قفل می شود و یک شماره اختصاصی که برای هر کالا منحصر به فرد است به کالای شما تعلق می گیرد. این شماره کوتاژ یا شماره اظهارنامه است.
این مقاله به تشریح مراحل واردات به زبان ساده می پردازیم. تجارت و داد و ستد بین کشورها و ملل مختلف سابقه ای چند هزار ساله دارد. بشر از دیرباز در پی پاسخگویی به نیازهای خود از اقصی نقاط دنیا بوده است. ورود و صدور کالا بین کشورهای مختلف و به طور کلی بازرگانی بین الملل در سطح کلان بر اساس تئوری های مطرح شده از مزیت مطلق آدام اسمیت تا الماس ملی پورتر مطالعه میشوند. اما در سطح خرد معمولا به بررسی و مطالعه فرایند تجارت بین الملل در سطح یک شرکت پرداخته می شود.
مراحل واردات کالا
- انتخاب کالا برای واردات:
شرکتها برای انتخاب کالا مطالعات داخلی و خارجی گسترده ای انجام میدهند و کالای مورد نظر خود برای واردات را بر اساس عوامل متعدد انتخاب می نمایند. خیلی اوقات افراد تازه کار دغدغه انتخاب و ورود به یک بازار جدید را دارند. انتخاب یک کالا به معنای ورود به یک صنعت بوده و پیچیدگی های زیادی دارد. معمولا افراد و شرکتها شاخصهای متعددی را برای انتخاب کالا مورد مطالعه و بررسی قرار می دهند که به چند دسته عامل اصلی طبقه بندی می شوند. این عوامل اصلی که هر کدام چندین زیر مجموعه دارند عبارتند از:
-عوامل مربوط به شرکت خریدار (قدرت خرید، قدرت مالی،...)
-عوامل مرتبط با محیط رقابت جذابیت بازار، موانع ورود به بازار)
-عوامل مرتبط با قوانین و مقررات (مجوزهای مورد نیاز، قوانین مربوطه، ...)
-عوامل موثر در انتخاب تامین کننده (شهرت و موقعیت تامین کننده، توانایی تولید،...). در انتهای این بخش باید اشاره نمود
نکته: به دوستان تازه کار و علاقمند به واردات کالا توصیه می شود قبل از هر اقدامی به توان فروش خود فکر کنند و متناسب با آن برنامه ریزی نمایند. یک تاجر تازه کار در ابتدا باید به این موضوع فکر کند که ارتباطات و توان فروش چه کالایی را دارد یا می تواند داشته باشد. شناخت کانالهای توزیع و افراد کلیدی در بازار اهمیت بالایی دارد و یکی از مهمترین مزایای رقابتی هر شخصی در واردات کالا می باشد. بهترین راهکار برای شروع بررسی شماره تلفنهای موجود در گوشی تلفن همراه یا بررسی کیف کارتهای ویزیت تان است.
- مکاتبه و مذاکره برای واردات کالا:
وارد کننده کالا یا خریدار معمولا بعد از انتخاب کالا شروع به گردآوری اطلاعات از مراجع مختلف و منبع یابی می نماید. از سوی دیگر صادر کننده کالا یا فروشنده نیز در تلاشهای خود برای بازاریابی و فروش محصول سعی می نماید به مشتریان بین المللی دست یابد. مهمترین ابزارهای بازاریابی و برقراری ارتباط بین خریدار و فروشنده بین المللی مکاتبه و مذاکره بازرگانی می باشند. این دو ابزار بر خلاف دیدگاه های ساده انگارانه ای که گاهی اوقات با آن مواجه می شویم، از روشهای کاملا تخصصی و حرفه ای برخوردار هستند و بهتر است توسط متخصصین مجرب انجام شوند.
مکاتبه و مذاکره برای واردات کالا در واقع یک نوع برقراری ارتباط است. در ارتباطات یک فرستنده پیام ذهنی خود را کدگذاری نموده (با سه کد کلمات، لحن صدا و زبان بدن) و برای طرف مقابل (گیرنده) ارسال و وی پیام را کدگشایی نموده و ادراک اتفاق می افتد. برای موفقیت در مکاتبات و مذاکرات بین المللی، شخص باید ضمن تسلط بر زبان عمومی، از دانش و تخصص کافی در زبان تخصصی و امور و مفاهیم عملیاتی تجارت بین الملل نیز برخوردار باشد.
- نحوه اعتبار سنجی فروشنده کالا در بازرگانی بین الملل:
در صورت تازه کار بودن یا عدم شناخت فروشنده حتما قبل از واریز پول از روش های زیر اقدام به اعتبار سنجی فروشنده نمایید:
الف: اعتبار سنجی فروشنده قبل از ارسال وجه که راهکارهای بسیار متعدد دارد:
١. جستجوی اینترنتی
2. درخواست پروفایل کسب و کار از فروشنده
3. استفاده از منابع اطلاعاتی و کمک رایزن های بازرگانی در کشورهای مختلف (اطلاعات رایزن های بازرگانی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف را می توانید از سایت www.tpo.ir دریافت کنید.
۴- استفاده از خدمات سفارتخانه ها و مراکز اطلاعاتی کشورهای مختلف در ایران.
5- استفاده از سایت های اطلاعاتی دولتی کشورهای فروشنده از جمله سایت سازمان توسعه تجارت کشورها با جستجوی عبارت زیر در موتورهای جستجوگرtrade promotion center of … با ذکر نام کشور هدف
۶- استفاده از شرکتهای کارگو ایرانی مستقر در کشور مبدا حمل
۷- بازدید فنی
ب: تدوین قرارداد حرفه ای
ج: تقاضای اسناد مناسب و تایید شده از فروشنده
د: درخواست ضمانتنامه بانکی پیش پرداخت
ه: بازرسی کالا
- استعلام قیمت کالا و در خواست مشخصات فنی و کاربردی کالا
- دریافت Sample یا نمونه کالا
- جمع بندی و تصمیم گیری نهایی برای خرید کالا
- صدور پیش فاکتور proforma invoice
بعد از مکاتبه و مذاکره بین خریدار و فروشنده و نهایی شدن شرایط معامله، فروشنده اقدام به صدور پیش فاکتور می نماید. پیش فاکتور اولین سندی است که در معامله بین المللی صادر می شود و در بر گیرنده شرایط معامله است. این سند در مراحل بعد از جمله اخذ مجوز ثبت سفارش، گشایش اعتبار اسنادی و ترخیص کالا مورد استفاده قرار می گیرد.
در زمان نهایی شدن این سند، وارد کننده کالا باید کل فرایند واردات را تحلیل نموده و بعد از آنالیز مالی، زمانی و مجوزهای مورد نیاز برای گامهای بعد برنامه ریزی نماید.
- تعیین تعرفه کالا یا کد HS و اخذ اطلاعات در باب قوانین گمرکی و ترخیص آن کالا
- پیش بینی هزینه های ترخیص کالا از گمرک کشور و تعیین قیمت تمام شده کالا در محل خریدار
- اخذ مجوزهای واردات کالا
بعد از صدور پیش فاکتور از سوی فروشنده و ارسال آن برای خریدار، طبق ماده ۸ قانون صادرات و واردات کشور، خریدار باید جهت اخذ مجوز ورود و یا مجوز ثبت سفارش اقدام نماید. مجوز ثبت سفارش در واقع مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت برای ورود کالا است که جهت ادامه فرایند لازم و ضروری است. گاهی اوقات واردکنندگان در انتهای فرایند یعنی بعد از حمل و قبل از ترخیص کالا اقدام به اخذ مجوز ورود می کنند. بهتر است مجوز ثبت سفارش بعد از صدور پیش فاکتور و قبل از پرداخت وجه معامله اخذ گردد، زیرا ممکن است شرایط ورود کالا در طول زمان تغییر کند یا اینکه از ابتدا آن کالا ممنوع بوده و بازرگان از این امر مطلع نبوده باشد.
بعد از صدور پیش فاکتور بهتر است شرایط ورود کالا و مجوزهای لازم مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند تا با شرایط پیش بینی نشده ای مواجه نشویم. هر کالایی شرایط خاص خود را دارد و هر سازمان با در نظر گرفتن موارد منحصر به فردی مجوز ورود یا صدور صادر می کند. گمرک در آخرین گام بررسی می کند که کالای مورد بحث مشمول اخذ کدام مجوزها می باشد و صاحب کالا موظف است قبل از ترخیص آن مجوزها را اخذ و به گمرک ارائه نماید.
نکته: مناسبترین مرجع برای تعیین اینکه کالا مجاز، مشروط یا ممنوع است، دفتر واردات گمرک ایران است. با مراجعه حضوری به دفتر واردات یا پرسش از گمرکات اجرایی می توانید وضعیت کالاهای خود را تعیین کنید. همچنین استفاده از خدمات مشاوره ای حق العمل کاران گمرکی در این موضوع نیز مفید است. شرایط ورود و صدور کالاها و مجوزهای مورد نیاز برای اغلب کالاها در مندرجات ذیل یادداشت هر فصل سیستم هماهنگ شده (HS) آورده شده است.
- ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت و تامین ارز برای واردات کالا
توصیه می شود حتما بعد از توافقات اولیه، تصمیم گیری نهایی و اخذ مجوزها اقدام به ثبت سفارش صورت گیرد. زیرا گاها بعلت تغییر قوانین داخلی بازرگانی کشور حتی با پرداخت مبلغ بیعانه کالا به فروشنده، وارد کننده قادر به ورود کالا به کشور نخواهد بود.
- توافق و انتخاب روش پرداخت بین المللی برای واردات
بعد از اخذ مجوزهای ورود و یا صدور کالا توسط تاجر، نوبت به انتقال پول و کالا می رسد. در حقیقت در هر معامله بین المللی ۴ مورد بین فروشنده و خریدار منتقل می شود. در ابتدا بین طرفین اطلاعات منتقل می شود. خریدار نیاز خود را تعریف نموده و فروشنده نیز شرایط و موارد مورد نظر خود را روشن می کند. بعد از انتقال اطلاعات ۳ مورد دیگر شامل کالا، اسناد حمل و پول جابجا می شود.
بدیهی است که ابتدا اطلاعات انتقال می یابد، اما اینکه بعد از اطلاعات، کالا یا پول جابجا شود بستگی به روش پرداخت انتخابی طرفین دارد. طرفین ۴ روش اصلی برای انتقال پول در دسترس دارند که عبارتند از
1-پیش پرداخت
2-تجارت بر مبنای حساب باز
3-برات
4-اعتبار اسنادی.
- بازرسی کالا قبل از حمل
- توافق و انتخاب بیمه و روش حمل و نقل کالا
- امور گمرکی و ترخیص کالا
در مقالات آینده آموزش فرایند واردات و صادرات کالا به تمامی موارد و عناوین مندرج در این مقاله بصورت کاملا تخصصی پرداخته می شود.
